Izba Pamięci Ziemi Mszczonowskiej
Kaflarnia
Kaflarnia – potoczna nazwa dworku, stojącego w Mszczonowie przy ulicy Żyrardowskiej, który powstał w drugiej połowie XIX wieku.
Jest to jedna z nielicznych mszczonowskich budowli, jaka przetrwała wojenną zawieruchę. Do dziś zachwyca swym niepowtarzalnym pięknem.
Jej stylizowana na barok elewacja przyciąga spojrzenia osób przejeżdżających przez miasto. Wiele uroku obiekt zyskał po przeprowadzonych na początku obecnego wieku pracach renowacyjnych. Warto zaznaczyć, że remont dokonany został samodzielnie przez jej obecnych właścicieli, rodzinę Czarneckich.
W chwili obecnej dworek służy jako obiekt mieszkalny. Jego historia wiąże się nierozerwalnie z fabryką kafli, jaka przed laty działała na jego tyłach.
Fabryka powstała około roku 1880. Produkcja w niej prowadzona była do wybuchu pierwszej wojny światowej. Wiadomo, że w 1890 roku jej właścicielem był Leon Branicki, a w 1913 r. Aleksander Drucki - Lubecki.
W początkowym okresie działalności fabryki przy produkcji kafli pracowało pięciu robotników, a ich roczną produkcje wyceniono na 3450 rubli. W końcowej fazie funkcjonowania kaflarni liczba robotników wzrosła do 18, a samą produkcję zwiększono do równowartości kwoty 20 000 rubli.
Dworek ma też mroczną stronę swojej historii. Był świadkiem mężobójstwa. Ofiarę mordu pochowano w jego piwnicy i odnaleziono dopiero po latach.
W latach trzydziestych XX wieku przez pewien czas w Kaflarni działał urząd pocztowo –telegraficzny, a na początku okupacji mieszkał w nim niemiecki burmistrz Mszczonowa, Andrzej Dreger. Wtedy to dworek zwano – willą Dregera.
Zaraz po II wojnie Kaflarnię zaadoptowano na potrzeby miejscowej oświaty. Wcześniej nie było w mieście szkoły średniej i młodzież po dalszą naukę musiała jeździć do sąsiednich miast.
15 marca 1945 roku w zabytkowym dworku przy ulicy Żyrardowskiej uruchomiono „Samorządowe Gimnazjum i Liceum w Mszczonowie”. Nauczyciele w nim pracujący byli finansowani z kasy miejskiej i czesnego płaconego przez uczniów. W siedmiu pomieszczeniach Kaflarni urządzono klasy, w których pięciu nauczycieli przekazywało swą wiedzę 110 osobowej grupie młodzieży.
W czerwcu 1945 roku odbyła sie nowej szkole tzw. „mała matura”. Przystąpili do niej ci, którzy kształcili sie jeszcze w trakcie okupacji na tajnych kompletach. Nauka w Kaflarni prowadzona była do kwietniu roku 1951, kiedy to mszczonowskie liceum zostało upaństwowione i przeniesione do budynku Szkoły Podstawowej przy ulicy Warszawskiej.
Przez następne trzy lata w dworku funkcjonował jeszcze internat dla młodzieży szkolnej. Dopiero po tym epizodzie Kaflarnia została zwrócona właścicielom i do tej pory nieprzerwanie pozostaje już własnością rodziny Czarneckich.
oprac. Piotr Dymecki
