Nasze sławy

Szymon Kobyliński

Niezwykle uzdolniony grafik, karykaturzysta, satyryk, historyk i scenograf.

Urodził się i zmarł w Warszawie, ale przez całe swoje życie był bardzo mocno związany z podmszczonowskimi Mściskami.  W znajdującym się  tam majątku rodziny Wieszczyckich, spędził najpiękniejsze chwile swojego dzieciństwa. Znalazł w nim również schronienie podczas niemieckiej okupacji. Kobyliński w swojej autobiograficznej książce zatytułowanej „ZBROJNY PIES czyli zestaw plotek” pisze o Mściskach tak: 

[...] same zaś Mściska to moje — dzieciństwa i młodości — miejsce na ziemi. Tam nauczyłem się chodzić; ze strachu, bo gdym siedział jako roczniak wśród kur przed domem, wyszedł nagle zza węgla pewien Marian, ptactwo rozpierzchło się z wrzaskiem, ja porwany tym samym impulsem, co i kury, zerwałem się także na nogi, zapomniawszy, że jeszcze nie potrafię chodzić — i pognałem przed siebie. W tymże miejscu, już jako nastolatek, stawiałem pierwsze kroki w pla¬styce wedle wskazówek Ciotkusza. Tu byłem zako¬chany po czerwone uszy i krążyłem, Romeo bez wza¬jemności, z twarzą smutną oraz pryszczatą, po wiel¬kim parku. Tu pisałem wiersze, poznałem przyjaźń, muzykę Mozarta (na pianinie szemranej konduity), dostałem do ręki broń ze zrzutu. Tu także powrócił z niewoli Tata, patriota Mścisk, w których i on — podczas pierwszej wojny — przeżywał dokładnie te same emocje: romantyczne wzdychania, literaturę, muzykę i spotkanie z peowiackim* karabinem. Dwór, który odwiecznie był ruderą, stoi nadal, tak samo chylący się ku ruinie — muszę bodaj na chwilę w roku, uszczknąwszy na przykład okruch czasu, gdy wracam autem z Łodzi przez Rawę, muszę zajrzeć pod mściskowskie modrzewie, spojrzeć na wklęśnięty dach domostwa, pogwarzyć z tameczną rodziną. Ciotka Jadwiga, krzątając się identycznie jak zawsze pod wygiętymi belkami starych pokoi, mówi swoje spokojne i życzliwe: „a, dzieńdobry, dzieńdobry" — dokładnie tak, jakbym wyszedł tylko na chwilę i właśnie wrócił z najbliższego sąsiedztwa. „Może chcesz kompotu? Został mi z obiadu..."

* * *
Szymon Tadeusz Kobyliński (ur. 22 maja 1927 w Warszawie, zm. 15 kwietnia 2002 w Warszawie) – polski grafik, rysownik - karykaturzysta, satyryk, historyk i scenograf.

Urodził się w rodzinie malarskiej i po części kontynuował te tradycje. Swój pierwszy rysunek prasowy opublikował już w 1936. Studiował grafikę na warszawskiej ASP oraz historię sztuki na Uniwersytecie Warszawskim.

Był także eseistą i pisarzem oraz autorem programów telewizyjnych i radiowych. Popularyzował polską kulturę oraz historię. Był znawcą broni i barwy Wojska Polskiego, broni białej oraz zbroi, głównie z okresu I Rzeczypospolitej.
Zilustrował ok. 300 książek oraz wydał 20 własnych. Działalność pisarską zintensyfikował zwłaszcza w latach 80., kiedy to przestał występować w telewizji, po tym, jak w stanie wojennym wyemitowano, wcześniej nagrany, materiał z udziałem jego i oficerów Wojska Polskiego, sugerujący popieranie działań WRON. Jest m.in. autorem portretów uzupełniających Poczet królów i książąt polskich Jana Matejki, rysunków do Pana Tadeusza czy Trylogii.

Nie ograniczał się jednak do pozycji historycznych czy literackich, jego rysunki znalazły się w takich książkach jak: Poradnik seksuologiczny, Słownik idiomów angielskich, antologia humoru półsłówek, popularnonaukowa książka o genetyce, podręcznik dla informatyków zatytułowany Konwersacyjne otoczenie programowe języka Pascal czy podręcznik Stanisława Waltosia Proces karny. Był autorem niemal legendarnego komiksu Stary zegar z 1957 roku oraz trzech zeszytów z serii Przygody pancernych i psa Szarika (1970-1971). Publikował również w Relaxie.

Zajmował się także heraldyką, zaprojektował m.in. herb Jastrzębia-Zdroju i Świętochłowic.
Przewodniczył Jury, które wybrało ostateczną wersję Orderu Uśmiechu autorstwa 9-letniej Ewy Chrobak. 21 marca 1969 roku przyznano mu Order Uśmiechu, a odznaczenie i legitymację z numerem 16 odebrał 18 czerwca 1970 roku w Opolu z rąk Wandy Chotomskiej. Był następnie członkiem Międzynarodowej Kapituły Orderu Uśmiechu.

Jako pierwszemu w PRLu udało się Kobylińskiemu opublikować (w Panoramie w latach 1971 - 1973) cykl artykułów p.t."Gawędy herbowe", poświęconych heraldyce i polskim herbom szlacheckim. Wcześniej temat ten był dopuszczany przez cenzurę tylko w pracach ściśle naukowych, a "Gawędy herbowe" stanowiły przełom, po którym zapanowała wręcz moda na szlacheckie tradycje.
Był jedną z najbardziej rozpoznawalnych postaci telewizyjnych. Od początku istnienia Telewizji Polskiej prowadził tam swoje ilustrowane gawędy. Występował zwłaszcza w programach dla młodych widzów, np. w Teleranku. Uczestnikiem teleturnieju Pojedynek, gdzie potykał się z Bernardem Ładyszem.

Wystąpił w filmie i serialu Ogniem i mieczem, grając senatora Ostroroga.
Palił fajkę. W 1992 r. otrzymał tytuł "Fajczarza Roku" od Rady Polskich Klubów Fajki. Był autorem znaku graficznego Pipe Club Warszawa. Swoje rysunki publikował w Polsce i poza granicami. Drukowały je następujące periodyki: "Szpilki", "Przekrój", "Kulisy", "Kultura", "Tygodnik Solidarność", "Punch", "Graphis", "Nebelspalter", "Pardon", "Panorama". W "Polityce" jego felieton rysunkowy ukazywał się w latach 1957-1990.

Książki jego autorstwa:

•    Krakowski rosolis : gawęda warszawisty (Kraków, Wydawnictwo Literackie, 2002)
•    Zbrojny pies czyli zestaw plotek (Kraków, Wydawnictwo Literackie 1982)
•    Bajki serio z menażerią (Warszawa, Orenda, 1995)
•    Dzieje Polski : podręcznik dla kl. czwartej szkoły podstawowej (Warszawa, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1992)
•    750 razy gra półsłówek (Warszawa, Wydawnictwo "Do", 1992)
•    Przez pustynię i puszczę: O ilustrowaniu klasyka (Warszawa, PIW, 1990)
•    Tajemnice "Pocztu" Matejki (Warszawa, Nasza Księgarnia, 1989)
•    Podszepnik rysownika czyli Garść porad dla plastyków nastolatków (Warszawa, Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, 1989)
•    Sztacheta śledcza : galeryjka dawnych typów (Warszawa, KAW, (1989)
•    Noniusz : wspominki z życia zewnętrznego (Warszawa, Iskry, 1986)
•    Pasjans erotyczny (Szczecin, Glob, 1986)
•    Jej Królewska Mość Wisła (Warszawa, InterPress, 1986)
•    Moje małe życie (Warszawa, WAiF, 1985)
•    Gawędy o broni i mundurze (Warszawa, Wydawnictwo MON, 1984)
•    Krótka o hymnie orłach i barwach gawęda (Warszawa, Krajowa Agencja Wydawnicza, 1978)
•    Jak dobrze mieć sąsiada! (Warszawa, Watra, 1974)
•    Korespondencję z ostatnich lat życia zawiera publikacja Nie minęło nic prócz lat... , wraz z Aleksandra Ziółkowska-Boehm (Warszawa, Nowy Świat, 2003)
•    Za dużo tematów (Olszanica, Bosz, 2009)
•    Proch o ścianę (Warszawa, Iskry, 1967)
•    Ostre lata (Warszawa, Sztuka Polska, 1986)


Źródło:  Wikipedia

 

  • Szymon Kobyliński - portret siedzącego mężczyzny z brodą, obok niego stoi pies
  • Szymon Kobyliński - portret mężczyzny z brodą, obok niego stoi pies

wstecz